به نام خدا انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس؛ دفاعیه عکاسی از تاریخ و هنر حماسی این سرزمین است. ما مدافعان بخشی از اسناد تاریخی و هنری این سرزمین و روایت گر خوانشی قهرمانانه از این برش تاریخی، در عصر جهانی شدن هستیم. رویدادهای سرنوشت ساز، هویت تاریخی ملتها را شکل میدهند و عکسها حافظه تاریخی هر ملتی را ماندگار میسازند. ما در این انجمن برای روشنگری تاریخ تکرارنشدنی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و احیای بخشی از فرهنگ و هنر این گوشه دنیا از هیچ کوششی دریغ نداریم. ما مجموعهای از ارادههای راسخ با دستاوردهای بزرگ هستیم و هرگز از تلاش برای اثبات حقانیت و نیز انجام مسئولیت باطنی آخرالزمانی خود دست نخواهیم کشید.
عکاسی در ایران قدمتی برابر با تاریخ عکاسی دنیا دارد؛ اما اجتماعی شدن آن در ایران بر خلاف تمام دنیا بیش از هفتاد سال طول کشید. عکاسی از زمان ورود در اختیار پادشاهان و درباریان قرار داشت و به جز نمونههایی همچون دوران مشروطه خواهی ایرانیان و کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و غیره نتوانست تاریخ اجتماعی این سرزمین را ثبت کند. در دو جنگ جهانی اول و دوم با وجود تلفات گسترده و خسارتهایی که نتیجه غارت متفقین و قحطی بزرگ ایران بود، متأسفانه هیچ آرشیو عکسی موجود نیست و کشورهای متجاوز درگیر جنگ، همه عکسهای تولید شده را از ایران خارج کردند. به این ترتیب اندک سند تصویری موجود برای بازگویی و اثبات مظلومیت این مردم نیز از دست رفته است. نابسامانی آرشیوهای تصویری، شخصی و سازمانی، از انقلاب اسلامی و جنگ عراق علیه ایران (۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷ شمسی) موجب فراموشی آن در حماسۀ بزرگ میشد. در واقع نباید در بحبوحۀ رفاه زدگی و نئولیبرالیسم فرهنگی حاکم بر دولتها و ملتهای جهان که آثاری از آن در سالهای پس از انقلاب و جنگ در کشور ما نیز مشاهده شد، دستاوردهای بیهمتای هنر عکاسی در دوران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به فراموشی سپرده میشد. از این رو انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس ضمن امانت داری، صیانت از واقعیت، شفافیت، تنوع محصولات و خدمات، همچنین دقت و نظم در آرشیوسازی، مأموریت اصلی خود را ایجاد یک بنیاد فرهنگی که دارای آرشیو تصویری جامع و استاندارد از تاریخ معاصر ایران است، قرار داد.
سیزده سال پس از پایان جنگ عراق علیه ایران، هفت تن از عکاسان جنگ، برای ایجاد بنیادی متفاوت از دیگر ساختارهای فرهنگی هنری کشور و حل مشکلی بزرگ هم پیمان شدند و انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس را تأسیس کردند. آقایان محمد حسین حیدری، سیدعباس میرهاشمی، فرهاد سلیمانی، محمود بدرفر، یوسف گرامی، امیرعلی جوادیان و شهید سعید جان بزرگی که همگی افرادی فعال در حوزه عکاسی جنگ عراق علیه ایران بودند و کارنامهای در خور توجه در زمینه عکاسی جنگ داشتند، به عنوان هیئت مؤسس، انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس را در سال ۱۳۸۰ تأسیس و بعد از کمی تغییرات ساختاری به بنیاد فرهنگی روایت فتح پیوستند.
در سالهای بعد دوستان و همکاران زیادی به این انجمن پیوستند و برخی از آنان در روند رشد این انجمن بسیار تأثیرگذار بودهاند؛ حسین بهرامی از فارغ التحصیلان رشته عکاسی مسئولیت واحد کارشناسی این انجمن را برعهده گرفت و بخش زیادی از اطلاعات و آثار این آرشیو بزرگ را کارشناسی و گویاسازی کرد.
سید عباس میرهاشمی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۷ و مجدداً از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۷ و آقای محمد حسین حیدری در سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ شمسی مدیر عامل این انجمن بودهاند. اکنون مجتبی کوچکی یکی از پژوهشگران عکاسی انقلاب و جنگ از سال ۱۳۹۸ مدیریت این انجمن را برعهده دارد. ساختار اجرایی انجمن در طول این سالها دچار تغییراتی تکوینی شده است. در حال حاضر نمودار سازمانی، خطی و مسطح است تا بتواند پویایی و سرعت هر یک از فعالیتها را تضمین کند. هر عکاسی که در موضوع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس فعالیت کرده و آرشیو آثار او در ایران است، به عضویت انجمن در آمده؛ عضویتی بدون گزینش و آزاد. نتایج جست و جو و شناسایی انجمن نشان میدهد که بیش از ۴۰۰ نفر در کشور در دهههای پنجاه و شصت از این دو رویداد بزرگ عکاسی کردهاند که اغلبشان هم اکنون ارتباطی مستقیم و فعال با انجمن دارند. عکاسان انقلاب اسلامی و جنگ عراق علیه ایران نسلی تکرار نشدنی در تاریخ عکاسی ایران هستند. عکاسانی کم تجربه در حوزه بحران و آموزش ندیده در دانشگاه که بخش اعظمی از وقایع این سالها را ثبت و حفظ کردند. نتایج حضور عکاسان بومی در این دو رویداد بزرگ و دستاوردهای آنها سبک روایت گری را در تاریخ این سرزمین تغییر داده است؛ آثاری که روزی جهان خواهد دید. و در عین حال که این انجمن عکاسی پایبند به اصول اخلاقی و اصل امانت داری است، بر این امر اهتمام خواهد ورزید. آنها همان طور که گفته شد، بسیار خاص هستند و انجمن یکی از اصلیترین مأموریتهای خود را ساماندهی آثار عکاسان و انتشار کتاب برای آنان قرار داده است. با وجود گستردگی فعالیتهای انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس، هدف اصلی این فعالیتها شناسایی عکاسان و ساماندهی آرشیوهای عکس شخصی و سازمانی برای تولید محصولات فرهنگی و هنری متفاوت و ارائه آنها به بازار است. مأموریتهای کلیدی انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس در ذیل شش سیاست تبیینی، تربیتی، تولیدی، توزیعی، ترویجی و تعاملی، تعریف میشود. با این وصف؛ انجمن عکاسان انقلاب دفاع مقدس مؤسسهای فرهنگی و غیرانتفاعی است که حفظ و ارائه آثار عکاسی حرفهای و غیرحرفهای تولیدشده در بستر گفتمان انقلاب اسلامی ایران را بر عهده دارد. از جمله دستاوردهای انجمن برای دستیابی به اهداف یاد شده: 1. تشکیل بانک عکس و جمع آوری و ساماندهی بالغ بر سه میلیون فریم نگاتیو و عکس. 2. انتشار و عرضه کتابهای تخصصی عکس و عکاسان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی. 3. تهیه و تولید عکس در زمینه مستند اجتماعی مرتبط با فعالیت انجمن. 4. برگزاری نمایشگاههای عکس با استانداردهای لازم در مراکز و مجامع هنری. 5. فعالیت پژوهشی در زمینههای مختلف عکاسی از جمله: ترجمه، نگارش کتاب و مقاله در زمینه عکاسی، حمایت علمی از دانشجویان و پایان نامههای دانشگاهی، برگزاری کارگاههای آموزشی عکاسان پیشکسوت. 6. شناسایی، دسته بندی و گردآوری اطلاعات عکسها. 7. تعامل با حوزههای فرهنگی هنری داخلی و خارجی از طریق رسانههای دیجیتالی. ما سعی داریم با همیاری فعالان و متخصصان هنرهای تجسمی، خبرنگاران، سیاستمداران و تصمیمسازان فرهنگی، این حوزه از عکاسی را به یک گفتمان تاریخساز در عصر امروز سرزمینمان بدل کنیم. ما پروژههای خلاقانه و تأثیرگذار، با محوریت عکاسی درباره بحرانهای مربوط به کشورمان و دیگر ملل قربانی جنگ را با همکاری موزهها، فستیوالها، دانشگاهها و سازمانها بررسی میکنیم و درباره آنهایی که دارای اثربخشی هستند اقدام خواهیم کرد.